Deze inspiratiegids is het eindwerk van het plattelandsontwikkelingsproject ‘Zilvergroen’, uitgevoerd door Regionaal Landschap Meetjesland & Leievallei in samenwerking met Expertisecentrum Dementie Paradox, met financiële steun van Europa (ELFPO - Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling), Vlaanderen en de Provincie Oost-Vlaanderen.
Inspiratiegids natuurbeleving in woonzorgcentra: participatie voor dementievriendelijke tuinen
Het project Zilvergroen werd opgestart vanuit de merkbare noodzaak om de oudere bevolking terug in contact te brengen met de natuur. De bevolking wordt namelijk steeds ouder, ook in ons werkingsgebied. Het Departement Kanselarij en Bestuur voorspelt dat tegen 2027 ongeveer 25% van de bevolking in ons werkingsgebied ouder dan 65 jaar zal zijn. Naarmate de bevolking vergrijst, stijgt de vraag naar zorg en mogelijkheden om ouderen een aangename en zinvolle invulling van hun verdere leven te geven.
Onderzoek heeft aangetoond dat 35% van de ouderen die zich in rusthuizen bevindt aan depressie lijden (Vander Stichele et al. 2006). Die inzichten gecombineerd met het feit dat de bevolking steeds ouder wordt en het aantal bewoners in woonzorgcentra toeneemt, heeft dit project geïnspireerd. Uit verschillende studies blijkt namelijk dat genieten van het buitenleven, bewegen in de natuur en de sociale ontmoetingen die plaatsvinden tijdens natuurbeleving een positief effect hebben op de gezondheid en het welzijn - zo ook voor ouderen (van den Berg, van Winsum-Westra. 2006).
In de praktijk blijkt echter dat veel bewoners van woonzorgcentra zelden (1 op 5 bewoners minder dan één keer per maand) of zelfs nooit (1 op 10 bewoners) buitenkomen. Daarnaast is vereenzaming bij veel ouderen een hartverscheurend probleem, ongeveer 30% van bewoners van woonzorgcentra voelt zich alleen.
Met het PDPO-project Zilvergroen werd getracht om de natuur een meer prominente plaats te geven bij zorginstellingen. Het belangrijkste aspect was het creëren van de mogelijkheid om natuur te beleven ondanks de beperkte mobiliteit. Men richtte zich hierbij vooral op ouderen die in woonzorgcentra verblijven en helaas bijgevolg weinig in contact komen met de natuur. Meer specifiek lag de focus op ouderen met dementie.
Met deze brochure hopen we de lezer te inspireren om zelf aan de slag te gaan. Heb je vragen of kan je praktisch advies op maat gebruiken? Neem dan zeker contact op met het Regionaal Landschap in je buurt. De contactgegevens vind je op www.regionalelandschappen.be.
